De bergen van Kreta
Kreta is één van de meest bergachtige eilanden van Europa met bergketens die van oost naar west over het eiland lopen. Het gebergte bestaat vrijwel geheel uit kalksteen waardoor er ook vele hoogvlakten en grotten zijn gevormd. Veel van deze imposante grotten werden in de oudheid gebruikt voor religieuze doeleinden. De bergen van Kreta maken deel uit van een sectie van de Dinarische –Taurus keten. Deze begint in de Dinarische Alpen waar de bergen in Albanië, Pindus, de Peloponnesos, Kythira, Antikythira, Kreta, Karpathos en Rhodos, en eindigt in Taurus in klein Azië.
Berggebieden van Kreta
Op Kreta zijn drie grote bergmassieven en daartussen bevinden zich nog lagere bergketens en semibergachtig terrein. De grootste bergketen is de Witte Bergen of "Lefka Ori” en bevindt zich in west Kreta in de provincie Chania. De hoogste berg is de Pachnes met 2453m. In midden het midden van het eiland bevindt zich het Ida-gebergte. Dit massief bestaat eigenlijk uit één bergmassa met de hoogste piek van Kreta, de Timios Stavros (2456m). In oost Kreta ligt het Dikti-gebergte waarbij de hoogste piek tot 2148m reikt.
De Bergen van Kreta zijn het best te voet te ontdekken. Je kunt prachtige dagtochten in deze bergen maken; langere wandeltochten van meerder dagen maken of zelfs een lange trektocht, bijvoorbeeld langs het langeafstandspad van De E4. Wanneer je zelfstandig op pad wilt gaan in de bergen dan is de wandelgids van Loraine Wilson, "High Mountains of Crete”( zie Walking guidebooks of Crete) onmisbaar. Vele dagtochten en suggesties voor een aantal trektochten worden in deze gids beschreven.
De Witte Bergen
De Witte Bergen of Lefka Ori domineren het landschap van West-Kreta. Het gebergte bestaat uit kalksteen en to laat in het voorjaar zijn ze bedekt met sneeuw. In de zomer zorgt de weerkaatsing van de zon op de kalkstenen toppen ervoor dat ze ook wit lijken (vandaar de naam Witte Bergen). De hoogste top is Pachnes (2453 m) en in totaal zijn er meer dan 30 toppen hoger dan 2000 m. Bekend zijn de vele kloven in dit gebergte, waarvan de Samariakloof de bekendste is.
Een ander kenmerk van de Witte Bergen zijn de hoge plateaus in het midden van de bergen. De bekendste is het plateau van Omalos, een ronde vlakte omgeven door bergen, op een hoogte van 1100 m. Er zijn maar een paar wegen die de bergen in leiden, dus de beste manier om de Witte Bergen te ervaren, is door te wandelen!
De berg Kastro (2219 m) in het oostelijke deel van de Witte Bergen.
Er zijn twee gedetailleerde wandelkaarten van de Witte Bergen die onmisbaar zijn als je in dit gebergte gaat wandelen! Het is een ruig gebied met weinig water en het is daarboven zeer eenzaam. Ervaring met bergwandelen is dan ook zeker noodzakelijk!
PACHNES (2453 m)
De berg Pachnes is de hoogste top van de Witte Bergen, slechts 3 meter lager dan de Psiloritis, of Ida (de hoogste top van Kreta). De gemakkelijkste manier om de top te bereiken, is door met een jeep of pick-up van Anopolis naar het einde van de onverharde weg te rijden. Het is een zeer spectaculaire rit die je door de 'Madares' voert, een maanlandschap met veel diepen gaten in het landschap (zinkgaten of dolines)! Vanaf hier begint een pad (goed gemarkeerd met E4-borden) dat u naar "Rousies" (1900 m) leidt. Hier gaat de E4 verder en volg je de borden naar de top van de Pachnes.
Op weg naar de top van Timios Stavros (Psiloritis; 2456 m)
Het Ida-gebergte
In het midden van het eiland, in de prefectuur Rethymnon, bevind zich het Ida-gebergte, een enkele langgerekte bergmassa waarvan de hoogste top Timios Stavros (2456 m) is (wordt ook Psilorits genoemd), het hoogste punt van Kreta. Op de hellingen ligt de grot Idion Andron, waarin volgens de legende Zeus werd geboren. Aan de zuidkant van het bergmassief ligt de groene Amari-vallei. Interessante kenmerken zijn het plateau van Nida en aan de oostkant het Rouvabos. Het observatorium van de Universiteit van Kreta bevindt zich op de secundaire piek Skinakas op 1750 m.
Om de top van Timios Stavros (Psiloritis) te bereiken zijn er in principe 3 verschillende routes. De klassieke route is vanaf de oostkant vanaf het Nida-plateau en volgt het langeafstandspad E4. Het is een lange zware tocht van ongeveer 9 uur en 1300 hoogtemeters maar is technisch niet moeilijk.
Vanaf de noordkant van de berghut is Migero de kortste route. Je begint op bijna 1600 m en loopt via een steil maar duidelijk pad richting de top. Een lange en moeilijke route is vanaf de zuidkant van het dorp Fourfouras langs de berghut Toubotos Prinos. Voor deze route heb je minstens 10 uur nodig!
Het Dikti-gebergte
Het Dikti-gebergte is het grootste berggebied in de prefectuur van Lassithi. De hoogste toppen zijn Mt Spathi (2148 m), Mt Afentis Christos (2141 m) en Mt Lazaros (2085 m). Midden in het gebergte ligt het Lassithi-plateau op een hoogte van 850 m. Het is het grootste plateau van Kreta en was vooral in het verleden beroemd om zijn vele windmolens! Het is een plek met een lange geschiedenis. Hier bevindt zich de Diktaion Antron, een grot waar - volgens de Mythologie - Zeus werd geboren. Op het Lassithi-plateau kunnen verschillende excursies ondernomen worden en is het startpunt van veel verschillende wandeltochten. Andere kleinere plateaus in het Dikti-gebergte zijn Katharo, Limnakaro, Lapathos, Omalos en Nisimos.
In de omgeving van Lassithi zijn verschillende kloven te vinden. Bekende kloven zijn de Havgas bij Katharo en Kalamafka, en de kloven zoals Sarakina, Adrianos, Ambelos, Roza en Kritsa.
Het Dikti-gebergte en ervoor het Lassithi-plateau
Om naar de top van Mt Spathi te klimmen, kun je starten vanuit het dorp Agios Georgios en het E4-pad volgen dat naar het kleine plateau van Limnakaro leidt. Vanaf hier blijf je de E4 volgen het Diktige-bergte in. Bij de Selie pas verlaat je de E4 om de top van Spathi te beklimmen. Het is een pittige tocht met lastige ondergrond van veel losse stenen. Vanaf Agios Georgios en terug duurt de wandeltocht ongeveer 9-10 uur. Beginnend vanuit Limnakaro maakt de tour ongeveer 2,5 uur korter! Er is ook een berghut (bij Strovili) boven het Limnakaro-plateau van waaruit wandelaars naar de top van Spathi lopen!
De typische kegelvorm van Mt Kofinas
Het Asterousia-gebergte
Het Asterousia-gebergte is het meest zuidelijke gebergte van Kreta en zelfs van Griekenland. Het loopt parallel aan de zuidkust van de prefectuur Heraklion en vormt een natuurlijke barrière tussen de Libische Zee en de Mesara-vlakte. Het Asterousia-gebergte loopt van Maridaki, ten oosten van Pyrgos, en Charakas naar Matala in het westen.
De hoogste top van het Asterousia-gebergte is de berg Kofinas (1231 m), die in de Minoïsche tijd een belangrijk heiligdom was. Het Asterousia-gebergte is vernoemd naar de plaatselijke koning Asterion, die op bevel van haar geliefde Zeus met prinses Europa trouwde. De gemiddelde hoogte is niet erg hoog, maar het is een ruig en ontoegankelijk terrein met veel kloven. De belangrijkste kenmerken van Asterousia zijn de warme temperaturen, zeldzame regenval en zeer lage vegetatie. De kale bergen met scherpe rotsen en steile kliffen geven een heel bijzonder karakter aan deze regio!
Het Tripti-gebergte
Het Tripti-gebergte ligt in de prefectuur Lassithi in Oost-Kreta. De hoogste top van het Tripti-gebergte is de berg Stavromenos (1476m). De bergen zijn bedekt met prachtige dennenbossen en staan bekend om een aantal zeer wilde en ontoegankelijke kloven zoals de kloof van Ha en Mesonaskloof. Andere mooie groene kloven zijn de Pefki, Mylonas en Orino kloof.
Het dorpje Tripti wordt alleen in de zomerperiode of in het weekend bewoond. Vanaf hier begint de beklimming van de hoogste top Stavromenos. Aan de noordwestkant vind je het mooie dorp Kavousi met vlakbij de enorme olijfboom van Azorias en enkele interessante Minoïsche opgravingen en vele mooie oude ezelpaden.
De berg Kapsas (997 m) dichtbij het dorp Kavousi